De interactieve Tekentekst (Interactive Drawing Test, IDT) meet de kwaliteit van spontaan wederkerig gedrag en is geschikt voor kinderen en adolescenten van 6-18 jaar. Tijdens de test maakt een deelnemer samen met de onderzoeker een tekening. Er worden expres geen instructies gegeven over wat te tekenen. Uit het onderzoek onder bijna 600 kinderen en adolescenten blijkt dat deelnemers met autisme minder vaak de beurt aan de ander geven en veel minder geneigd zijn om andermans tekening te helpen afmaken. Ze tekenen juist vaker eigen objecten dan de deelnemers zonder autisme. Ook accepteren zij minder vaak de inbreng van de ander in hun eigen objecten door die inbreng gewoon te negeren.
Backer van Ommeren: “We hebben in de test voor tekenen gekozen als gezamenlijke activiteit van de deelnemer en de onderzoeker. We zagen bij het onderzoeken van essentiële aspecten van wederkerig gedrag bij een groot aantal kinderen met en zonder autisme opvallende verschillen. De resultaten geven behandelaren meer inzicht in de verscheidenheid in beperkingen in wederkerig gedrag bij mensen met autisme.”
In Nederland hebben bijna 200.000 mensen autisme. De diagnose autisme wordt vaak pas relatief laat gesteld, waardoor adequate zorg en ondersteuning uitblijven. Dat kost de samenleving gemiddeld twee miljard euro per jaar. Een diagnose wordt gesteld op basis van de ontwikkeling en het huidige functioneren van een persoon. Een van de belangrijkste kenmerken van autisme is het niet goed op de ander kunnen reageren. Deze beperking in sociaal interactief gedrag tussen twee mensen is moeilijk objectief te meten.
Bovendien wordt de beperkte wederkerigheid soms pas laat bij mensen ontdekt, met name als zij normaal begaafd zijn en sociale regels kunnen leren en toepassen. Het laat ontdekken van autisme leidt vaak tot bijkomende problemen en een lager welbevinden. De ontwikkeling van gevoeliger meetinstrumenten om een kernsymptoom van autisme zoals beperkte wederkerigheid, zo vroeg mogelijk vast te stellen is dus van groot belang.
De tekentest is inmiddels beschikbaar voor behandelaren.
Lees ook dit interview met VU-psycholoog Sander Begeer over IDT
