Uit de inleiding:
"Ziekte bepaalt voor een belangrijk deel de kwaliteit van het leven. Gezondheid of zo goed mogelijk omgaan met een ziekte is voor veel mensen één van de belangrijke zaken in het leven. Een belangrijk deel van de dagelijkse zorg betreft de interactie en communicatie tussen de patiënt en de dokter. Uiteindelijk heeft iedere Nederlander te maken met ziekte en met dokters. Dus u ook. Dat kan zijn omdat u zelf ziek bent of wordt, of omdat u met de arts gesprekken heeft over de ziekte van een van uw dierbaren.
Iedereen heeft ervaringen met de gezondheidszorg: soms positief, soms negatief. Die ervaringen worden uitgebreid tijdens verjaardagen of andere bijeenkomsten besproken.
Opvallend is dat er vrijwel geen boeken beschikbaar zijn over de patiënt-arts relatie, terwijl wij er allemaal mee te maken hebben.
Waar gaat dit boek over?
Dit boek is voor iedereen geschreven die te maken heeft of te maken krijgt met de gezondheidszorg en de patiënt-arts interactie. Dit boek gaat over de interactie tussen de patiënt en arts.
Door de veranderingen in de gezondheidszorg is het patiënt-arts contact snel aan het veranderen. Patiënten zijn mondiger geworden, zij hebben via het internet meer informatie tot hun beschikking en patiënten willen actief betrokken worden bij beslissingen en behandeling.
Dit boek gaat over de ervaringen van patiënten.
Heeft u wel eens meegemaakt dat u uitermate tevreden over de dokter was en hem of haar een compliment gaf?
Heeft u weleens gedacht: wat voor een dokter is dit? Een aardige, menselijke, afstandelijke, arrogante of depressieve dokter? Voelde u zich op uw gemak bij de dokter of juist niet en waarom juist wel of juist niet?
Heeft u weleens meegemaakt dat u dacht: wat een raar persoon is deze dokter? Is deze dokter wel te vertrouwen?
Heeft u als patiënt meegemaakt dat u door een arts niet geholpen kon worden? Dat u als patiënt een stigma ervoer, omdat u bijvoorbeeld overgewicht heeft, of een psychiatrische aandoening of een infectieziekte zoals hiv?
Het kan ook zijn dat u merkte dat de dokter niet luisterde of dat er een volledige mismatch was tussen u beiden.
Het kan zijn dat u lichamelijke onbegrepen klachten heeft en de ene dokter na de andere dokter bezoekt, zoekend naar een oorzaak die niet te vinden is en elke keer weer teleurgesteld wordt, omdat geen oorzaak voor de klachten gevonden wordt. Daarbij heeft u wellicht het gevoel niet serieus genomen te worden.
Heeft u weleens geprobeerd ANDERSOM te denken? Wat betekent deze situatie voor de dokter?
Dit boek is namelijk ook bedoeld om inzicht in het handelen van dokters te krijgen.
Ook voor artsen zijn er veel veranderingen: de ziektebeelden zijn complexer geworden en vroege herkenning wordt steeds belangrijker. Vroege herkenning van een ziekte kan betekenen dat de behandeling tot genezing kan leiden. Er zijn steeds met mogelijkheden om ziekten te behandelen, waarbij geldt hoe eerder hoe beter.
Wat verwachten dokters van een patiënt-interactie? Hoe kan de dokter zorgen voor een goed consult, een tevreden patiënt?
Daarnaast moeten artsen relevante informatie goed kunnen uitleggen en samen met de patiënt besluiten nemen. Dit “shared decision making” is tegenwoordig erg populair.
Artsen zijn opgeleid om met name acute zorgproblemen te behandelen en moeten zich steeds meer richten op het begeleiden van patiënten met een levenslange, chronische ziekte. Naast het beheersen van de technische aspecten van het vak moeten ook communicatie, samenwerking en maatschappelijk handelen op een hoog niveau staan.
Soms hebben artsen moeite met het consult. Wees ervan bewust dat de arts kan denken: ‘wat een rare vogel! Wat een lastige patiënt!’ zit er nu in de spreekkamer.
De arts heeft soms te maken met agressieve patiënten, patiënten met een ‘witten jassen-haat’, met machteloosheid omdat de arts het gevoel heeft de patiënt niet te kunnen helpen of omdat de patiënt niet geholpen kan worden.
Bij sommige patiënten wordt de arts bij het zien van de naam van de patiënt al geprikkeld en geïrriteerd? Soms kan het plezier van die dag op het werk direct verdwijnen en de moed in zijn schoenen zinken zodra zo’n patiënt de spreekkamer binnen komt.
Als patiënt is het goed te weten, waarom een arts handelt zoals hij handelt en in dit boek probeer ik daar inzicht in te geven
En dit boek gaat over communicatie en bejegening.
Heeft u in het contact met de arts ernstige communicatieproblemen meegemaakt?
Heeft u in de zorg als patiënt dingen meegemaakt waarvan u dacht: ”Hoe kan dit nu gebeuren? Dit kan niet waar zijn.”
Ik besef dat wij in een rijk land leven, dat wij in Nederland één van de best georganiseerde gezondheidszorgsystemen ter wereld hebben en dat zorg vaak heel goed verloopt. Toch zijn er situaties waarbij dit niet het geval is.
Deze situaties moeten voorkomen worden, omdat in de gezondheidszorg zorg verleend wordt aan zieke en vaak kwetsbare mensen die afhankelijk zijn van artsen en verpleegkundigen. Er wordt zorg verleend aan mensen met ziekten die een langdurige impact hebben op alle aspecten van het leven. Vaak mensen met een veranderd lichaam, soms met een lichaam dat afschrikt, niet past bij wat in de maatschappij acceptabel gevonden wordt.
Het leveren van onzorgvuldige, slechte en soms inhumane zorg versterkt de kwetsbaarheid, het verlies, de angst, het lijden en de machteloosheid van mensen. In de zorg moet deze kwetsbaarheid gezien worden, er moet rekening worden gehouden met verlies, angst, onzekerheid en machteloosheid. De afgelopen jaren heb ik geconstateerd dat lijden van zieke mensen versterkt wordt door te weinig kennis, te weinig efficiënte communicatie en onvoldoende menselijkheid in de zorg.
In dit boek ga ik uitgebreid in op de verschillende aspecten van de patiënt-arts relatie, zowel vanuit het perspectief van de patiënt als dat van de arts. Want ‘verplaatsen in de ander’ helpt vaak om situaties beter te begrijpen.
Ik ga in op wat als de ideale patiënt-arts relatie gezien wordt in de huidige tijd. Wat verwachten patiënten anno 2017 van hun dokter en wat verwachten dokters van hun patiënten?
Ik schrijf ook over lastige consulten, gezien vanuit het patiënten - en vanuit het doktersperspectief.
Ik zal vrij bizarre verhalen over het gedrag van patiënten en artsen beschrijven. Dit zijn natuurlijk extreme verhalen. Maar het voordeel van extreme verhalen is dat zij meer indruk maken en beter onthouden worden en een les zijn hoe het niet moet en hoe het anders kan.
Mensen hebben het beeld dat we alles en iedereen kunnen genezen. Dat is een irreële verwachting. Soms wordt ook niet begrepen, waarom artsen en verpleegkundigen handelen zoals zij handelen. Vaak ontbreekt kennis over de manier waarop artsen en verpleegkundigen zijn opgeleid. Om daar beter inzicht in te geven, wijd ik daar ook een hoofdstuk aan.
In onze tijd en in onze cultuur vinden we openheid en transparantie belangrijk. Ook in de geneeskunde. We verstreken zo veel mogelijk informatie over de ziekte, behandeling en het toekomstperspectief. In onze maatschappij wordt verwacht dat de waarheid wordt verteld en niets anders dan de waarheid. Waarheid is echter arbitrair en een grijs gebied. Maar: wat is de volledige waarheid? Wordt in de spreekkamer altijd de waarheid verteld? Daar ga ik op in, net als op de vraag of iedere patiënt gelijk wordt behandeld.
Communicatie is een van de belangrijkste onderdelen tijdens het contact tussen arts en patiënt. Goed naar elkaar luisteren, waarbij de patiënt goed vertelt wat de klachten zijn en de arts de goede vragen stelt. Niet alleen over de klachten, maar ook over zaken als de impact van de ziekte op het dagelijkse leven, en welke zorgen er leven. Dat verbetert de relatie, bevordert de tevredenheid van de patiënt en geeft de dokter meer voldoening in het werk. En uiteindelijk zorgt het voor een betere gezondheidszorg: er is minder onnodig onderzoek, en betere communicatie zorgt voor leidt tot betere therapietrouw.
Hoewel de laatste jaren tijdens de medische opleiding er veel meer trainingen zijn ten aanzien van de communicatie (bijvoorbeeld het voeren van slechtnieuws-gesprekken), is goede en effectieve communicatie in de dagelijkse praktijk lastig. De specialistische vervolgopleidingen schieten ernstig tekort op dit belangrijke onderdeel. Er is veel te weinig aandacht voor het optimaliseren van communicatie.
Ik ervaar regelmatig dat ik andere verwachtingen en doelen heb dan de patiënt die tegenover mij zit. Ik ben opgeleid om zorg te verlenen die gebaseerd is op het beste beschikbare bewijs bij het maken van een keuze voor de behandeling van een patiënt; evidence based medicine genoemd.
Patiënten staan daar heel anders in. De afgelopen jaren heb ik steeds meer geprobeerd me te verplaatsen in de patiënt. Ik probeer te achterhalen wat de impact van de ziekte voor deze persoon is. Ik wil weten wat het betekent deze ziekte te hebben en wat het betekent de zorg te krijgen, die wij leveren. En ik probeer die bevindingen vervolgens te koppelen aan evidence based medicine.
Ook mijn communicatie is soms niet optimaal. Met dit boek wil ik bereiken dat er meer aandacht komt voor de communicatie tussen de patiënt en de arts en hoe deze communicatie verbeterd kan worden. "
Bestelinformatie: op de uitgeverspagina
