Tussen acht en negen uur ’s ochtends waren er geen kassageluiden, winkelomroepen of rammelende boodschappenkarretjes te horen. Zo konden mensen met autisme en andere klanten die overgevoelig zijn voor prikkels hun boodschappen doen in een oase van rust. Behalve dat de volumeknop werd teruggedraaid, had men ook de verlichting in de winkel iets gedempt. En de gebruikelijke vragen van kassamedewerkers over koopzegels of bonuskaarten bleven achterwege of werden aangepast. "We vragen niet 'heeft u de bonuskaart bij u?'. In plaats daarvan vragen we 'mag ik de bonuskaart?'. Dat is minder verwarrend en storend voor mensen met een autisme", zegt Eva Mennes.
Volgens de assistent-supermarktmanager is het filiaal in Sint-Michielsgestel de eerste AH-winkel waar het stilte-uur zijn intrede doet. "We lazen een commentaar van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) dat Nederland met dit soort service ver achterloopt. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld is een stilte-uur al heel gebruikelijk." Reden voor Mennes om contact op te nemen met de NVA. Twee weken geleden volgde een oproep in het lokale weekblad en op Facebook. Aan klanten werd gevraagd om een lijst aan te leveren met storende geluiden. "Daarop hebben ongeveer 25 mensen gereageerd en de lijst, nou die was behoorlijk lang", bekent ze met een lach. "Meer dan honderd punten, waarvan sommige elkaar wel overlappen."
Behalve het lawaai, storen sommige klanten zich ook aan potjes die scheef in het schap staan of pallets van vakkenvullers die plotseling het gangpad versperren. Daarom heeft de Albert Heijn gekozen voor de dinsdagochtend. "Dan is er geen bevoorrading en zijn er geen vakkenvullers actief. Dat scheelt al een heleboel prikkels", aldus Mennes.
Het winkelpersoneel hoeft niet te fluisteren en de service blijft hetzelfde, bezweert de AH. De winkel is gewoon open voor iedereen. "We hebben wel onze medewerkers, zoals de groenteboer, instructies gegeven hoe ze hun werkzaamheden kunnen aanpassen op het stilte-uur. We willen graag een situatie creëren waarbij de klanten niet worden overvallen door verrassingen in de gangpaden en onvoorspelbare dingen aan de kassa."
Dat de AH in Sint-Michielsgestel met het stilte-uur begint, is niet heel verwonderlijk. Op een steenworp afstand van de winkel ligt Kentalis, een instelling die mensen ondersteunt die slechthorend, doof, doofblind of een taalontwikkelingsstoornis hebben. Veel cliënten van de instelling zijn ook klant van de AH. Voor hen is boodschappen doen vaak een zware opgave omdat ze moeite hebben met communiceren en het verwerken van geluid- en lichtprikkels. Datzelfde geldt voor klanten die kampen met angstklachten, hersenletsel of een burn-out.
Voortaan hangt op dinsdagochtend bij de ingang een poster die iedereen attent maakt op het prikkelarme uur in de winkel. Mennes: "Als het aan ons ligt, is dit geen eenmalig experiment. We willen het wekelijkse stilte-uur een vast onderdeel van onze service maken. Het zal heus niet voor iedere supermarkt van AH nodig zijn maar waar nodig kan het in de rest van Nederland op maat worden toegepast."
Prikkelarme omgevingen: deze initiatieven gingen de supermarkt voor
