Een van de onderdelen is de Autismekliniek Lorna Wing. Hun 3e lijns-autismekliniek is zelfs landelijk bekend. Maar wat maakt deze kliniek zo bijzonder? Dokter Ted van Essen legt uit.
Autisme
Autisme is een aangeboren ontwikkelingsstoornis met een neurologische oorzaak, die maakt dat de hersenen op een andere manier werken dan bij ‘gewone’ mensen. Met name de informatieverwerking in de hersenen verloopt anders. Zo lijkt het erop dat waarnemingen bij autisten niet 1 groot beeld geven, maar in losse fragmenten binnenkomen zonder veel samenhang. Autisten vertonen daardoor vaak afwijkend gedrag op het vlak van sociale omgang, op het gebied van communiceren met anderen, en ook wat betreft inlevingsvermogen en flexibiliteit.
Vormen
Autisme kent heel veel verschillende vormen. Heel in het algemeen is te zeggen dat veel autisten moeite hebben om contact te maken met anderen. Ze hebben ook moeite met oogcontact, en houden er niet van om aangeraakt te worden. Inmiddels is er meer bekend, maar voorheen werd er onderscheid gemaakt tussen een aantal vormen van autisme: klassiek autisme, waarbij de mensen in 80 procent van de gevallen een verstandelijke beperking hebben, het syndroom van Asperger, waarbij er sprake is van een normale tot hoge intelligentie maar zich wel sociale problemen voordoen, en PDD-NOS, waaronder atypische vormen van autisme vallen. Omdat er zo’n veelkleurig palet is en zo’n grote diversiteit, wordt tegenwoordig officieel liever de verzamelnaam Autisme Spectrum Stoornis gehanteerd. Naar schatting heeft ruim 1 procent van de Nederlandse bevolking een vorm van autisme, jongens en mannen vaker dan meisjes en vrouwen.
Autismekliniek Lorna Wing
De Lorna Wing-kliniek is bij de opening in 2014 de eerste kliniek in Nederland waar mensen met een ernstige vorm van autisme terechtkunnen wanneer ze tijdelijk een zeer intensieve behandeling nodig hebben. Tot dan toe worden zulke mensen in ons land voor behandeling en voor hun veiligheid opgenomen op ‘gewone’ gesloten afdelingen, maar die sluiten niet aan bij wat autistische patiënten nodig hebben. Zoals gezegd nemen autisten de wereld op een andere manier waar en komen prikkels bij hen vaak heftiger binnen. De kliniek is ontworpen op basis van een aantal autisme-specifieke uitgangspunten. Het is een lichte overzichtelijke omgeving met een huiselijke sfeer, waar patiënten de mogelijkheid hebben om prikkels toe te voegen of juist te verminderen door bijvoorbeeld kleuren, geluiden en temperatuur aan te passen. Een groot deel van de ideeën over de kleuren, akoestiek en het licht komen ook van de patiënten zelf. Deze Lorna Wing- kliniek is genoemd naar de Britse psychiater Lorna Wing, grondlegger en boegbeeld van de moderne autisme-hulpverlening. De behandeling bestaat vooral uit begeleiding, zowel van de autisten zelf als van hun familie of partners. Zo kan er worden gekozen voor cognitieve gedragstherapie, sociale vaardigheidstraining, psycho-educatie waardoor men meer inzicht krijgt in de situatie, en mindfulness.
Autisme bij ouderen
Maar autisme gaat niet over, en dat betekent natuurlijk dat er behalve autistische kinderen ook veel autistische ouderen zijn. Juist bij ouderen is het lastig om vast te stellen of iemand werkelijk autistisch is, omdat veel ouderdomsklachten kunnen leiden tot gedrag dat wat autistisch overkomt. Oudere mensen die minder soepel bewegen kunnen óók sociale contacten gaan mijden, ook niet-autistische ouderen willen nog weleens wat minder flexibel worden en vaste gewoontes hanteren, en vertellen steeds weer dezelfde verhalen over het verleden. Toch is autisme bij ouderen een serieuze zaak. Juist na de pensionering kunnen al langer bestaande problemen ineens escaleren: soms hebben mensen 30 jaar geworsteld om zich in de maatschappij staande te houden, en als ze dan eenmaal thuiszitten valt ook die structuur weg en wordt het een chaos in hun hoofd. Ook hun partner ontdekt dan vaak pas dat er iets aan de hand is. Maar wat ook gebeurt is dat autistische ouderen in een verzorgingstehuis totaal overprikkeld raken door de geluiden daar, zoals het geroep van anderen, of muziek die andere bewoners wel prettig vinden. Het is dus belangrijk dat ook voor deze groep ouderen een passende opvang komt.
